Ermua-raino harrimatu nintzen bizkaibusean, eta berton eman nion gaurko ibilbideari hasiera
Elorrieta baserria
Urko-rako seinalea
Oiz
Anboto ingurua
Urko-tik Ermua
Urko-tik Orixol, Anboto eta Gorbeia
Urko-tik Udalaitz
Urko-tik Oiz
Ixua
Kalamua:
Espainiako Gerra Zibilean borroka latzak gertatu ziren mendi honen inguruan, 1936eta 1937 arteko neguan hain zuzen ere. Intxorta mendietan gertatu legez, gudariekKalamua ere hilabete batzuetan gotorleku bihurtu zuten.
Kalamua-tik Markina-Xemein
Eguzkiaren epeltasunean
Urkarregi-n bide-seinaleak
Arnoate: hiru herritan banatutako baserria
400 metro pasatxoko altueran, Bizkaia eta Gipuzkoa lotzen dituen mendi lepoa da Arnoate, izenak berak dioen moduan Arnorako atea. Aspaldidanik bide ugariren bidegurutze garrantzitsu, bertatik pasatakoak dira besteak beste Markina eta Ziortza bidean Sasiola eta Astigarribiatik zetorren erromes andana, Urola bailaratik Larraskandan barrena Bizkaia aldera (eta alderantziz) zihoan hamaika merkatari, Mutriku eta Ondarroako kaietatik Elgoibar, Eibar eta urrutiagoko merkatuetara arraina zeramatenak, artzainak, ijitoak, eskaleak eta beste asko, izan ere mendi lepo hauek lehen behintzat banatu baino elkartu egiten zuten.
Baina paraje hauek, baserriz urri eta hain mendi itxiak izanik, gaizkile eta bidelapurren bihurrikerien testigu ere izan ziren, baita ezkutaleku ere. Haietako batzuk herriaren oroimenean geratu dira: Lapurtxulon ezkutalekua zuten Garai, Eskribania eta Trokela hirukotea esaterako; edo lanbidez ikazkina zen Txomin Beltza, lanik ez zuenean bidelapurretan aritzen zena; edo trabukoa eskutan aritzen zen Joakin Iturbe, Santua eta beste asko, Larrañaga, Urtzailles eta abar, anker eta bihotzgabeak batzuk, ez hainbesterako beste horrenbeste.
Arnoateko baserri aurrean, Markina, Elgoibar eta Mutrikuko udalerriak banatzen dituen mugarria dago. Baserria erre baino lehen, mugarria etxebizitza barnean zegoela esaten zen eta bertakoek harrotasunez ziotela, Mutrikun jeizten zituztela behiak, Elgoibarren bazkaltzen zutela eta Markinan oheratzen zirela, eta guztia baserritik atera gabe. 1983. urtean Mendaroko herria jaio zenez, orain Arnoate Markina eta Mendaroko mugalerroan dago kokatua.
Ezaguna zen Arnoaten egiten zen erromeria ere, asko izango ziren bertan ezagutu eta gerora ezkonduko ziren bikoteak. Arnoaten gainera, petrikilo ospetsu zenbait jaioak dira, Julian Arrillaga "Arnobate", esaterako. Batik bat hezur hausturak eta zainartatuak osatzeagatik Gipuzkoa eta Bizkaiko mugaz kanpo ere ospe handia izan zuen. Aita ere petrikilo zuen, eta Bizkaiko meatzetatik, zenbait egunetako bidaiaren ondoren, ohatiletan zaurituak ekartzen zizkiotela esaten da. Benta funtzioa ere bete zuen Arnoatek.
Baina paraje hauek, baserriz urri eta hain mendi itxiak izanik, gaizkile eta bidelapurren bihurrikerien testigu ere izan ziren, baita ezkutaleku ere. Haietako batzuk herriaren oroimenean geratu dira: Lapurtxulon ezkutalekua zuten Garai, Eskribania eta Trokela hirukotea esaterako; edo lanbidez ikazkina zen Txomin Beltza, lanik ez zuenean bidelapurretan aritzen zena; edo trabukoa eskutan aritzen zen Joakin Iturbe, Santua eta beste asko, Larrañaga, Urtzailles eta abar, anker eta bihotzgabeak batzuk, ez hainbesterako beste horrenbeste.
Arnoateko baserri aurrean, Markina, Elgoibar eta Mutrikuko udalerriak banatzen dituen mugarria dago. Baserria erre baino lehen, mugarria etxebizitza barnean zegoela esaten zen eta bertakoek harrotasunez ziotela, Mutrikun jeizten zituztela behiak, Elgoibarren bazkaltzen zutela eta Markinan oheratzen zirela, eta guztia baserritik atera gabe. 1983. urtean Mendaroko herria jaio zenez, orain Arnoate Markina eta Mendaroko mugalerroan dago kokatua.
Ezaguna zen Arnoaten egiten zen erromeria ere, asko izango ziren bertan ezagutu eta gerora ezkonduko ziren bikoteak. Arnoaten gainera, petrikilo ospetsu zenbait jaioak dira, Julian Arrillaga "Arnobate", esaterako. Batik bat hezur hausturak eta zainartatuak osatzeagatik Gipuzkoa eta Bizkaiko mugaz kanpo ere ospe handia izan zuen. Aita ere petrikilo zuen, eta Bizkaiko meatzetatik, zenbait egunetako bidaiaren ondoren, ohatiletan zaurituak ekartzen zizkiotela esaten da. Benta funtzioa ere bete zuen Arnoatek.
Kostola baserria
Elordi auzoa
Ondarruko itsasportu lanbropean
Santa Kutz baseliza:
Ondarroa eta Mutriku artean dagoen Santa Kutzeko baselizaren ondoan frantziskotarrek komentu bat eduki zuten, Ondarroako Juan Goitinizek sortua. Bere helburua Kanariar Uharteak kristautuko zituztenak heztea zen.
Aita Santuaren 1484ko bulda batetan OHZko kide Fernando Agirrek egindako bilaketa bat da horren seinale:
“… entre las villas de Hondarroa y Motico hiciste edificar un convento bajo la advocación de la Santa Cruz (…) destinado a las Islas Canarias, para la conversión de aquellas gentes a la Fé Católica”.
"Bastidanekoen orduan" Bazkaldu nuen hortxe, elizpean.
Ondarrutar batek kontatu zidan etxera bazkaltzera belu heltzen zirenetan nagusien aldetik horix entzuten zutela: "ea bastidanekoen orduan bazkaldu behar izaten zen".
2004ko maiatzean OHZk jardunaldi batzuk antolatu zituen, eta maiatzaren 1ean oroigarri txiki bat ipini zuen Santa Kutzen bertan.
Itsasportua Santa Kutz-etik
Lehorra eta itsasoa
San Pedro kofradiaren kokalekua
Andra Mari eliza:
Elizaren gainean, elementurik bitxienak ditu, "Kortxeleko mamuak" bezala ezagunak direnak. Borgoinar estiloko eskulturak dira, Erdi Aroko gorte bat irudikatzen dutenak. Euren buruan "Leokadi" dago, kondairak dioenez, herriko alde zaharrean bizi zen eta zigor gisa harri bihurtu zuten. Ordutik elizaren gainean dago, eta herriko jaietan hortik jaisten da.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina